Ökaryotik hücreler, bir çekirdek ve organel içeren ve bir plazma membranı ile çevrili hücrelerdir. Ökaryotik hücreleri olan organizmalar arasında protozoa, mantarlar, bitkiler ve hayvanlar bulunur. Bu organizmalar, Eukaryota biyolojik alanı olarak gruplandırılır.

Ökaryotik hücreler, yaşamın diğer iki alanı olan Archaea ve Bacteria’da bulunan prokaryotik hücrelerden daha büyük ve daha karmaşıktır. Ökaryotik hücreler, hücre içinde çeşitli işlevleri yerine getiren organeller adı verilen çeşitli yapılar içerir. Ayrıca genetik materyal DNA’sını içeren ve nükleer bir zarfla çevrili gerçek bir çekirdeğe sahiptirler.

Ökaryotik Hücre Örnekleri

Bitki hücreleri

Bitki hücreleri, ökaryotik hücreler arasında benzersizdir. Çoğunlukla selülozdan yapılmış ve bitkide yapısal desteğin korunmasına yardımcı olan güçlendirilmiş, nispeten kalın hücre duvarlarına sahiptirler.

Her bitki hücresinin merkezinde büyük bir koful (vakoul) vardır. Bunlar hücrede çok fazla su olması ve bitkinin dik kalmasına yardımcı olan basınç olan turgor basıncını korumasına izin verir. Bitki hücreleri ayrıca klorofil molekülünü içeren kloroplast adı verilen organelleri içerir. Bir bitki hücresi kendi enerjisini güneş ışığından, karbondioksit ve sudan yaptığı fotosentez sürecinde kullanılır.

Şekil 1. Bitki hücresi

Mantar Hücreleri

Bitki hücreleri gibi, mantar hücrelerinin de bir hücre duvarı vardır, ancak hücre duvarları kitinden (aynı madde böcek dış iskeletlerinde bulunur) yapılmıştır. Bazı mantarlarda organeller ve sitoplazmanın aralarından geçmesine izin veren delikler olan septa vardır. Bu, farklı hücreler arasındaki sınırları daha az netleştirir.

Şekil 2. Mantar hücresi

Hayvan Hücreleri

Hayvan hücrelerinde hücre duvarı yoktur. Bunun yerine, sadece bir plazma membranı vardır. Bir hücre duvarının olmaması, hayvan hücrelerinin birçok farklı şekil oluşturmasına izin verir ve fagositoz ve pinositoz süreçlerinin gerçekleşmesine izin verir. Hayvan hücreleri bitki hücrelerinden farklıdır, çünkü kloroplastları yoktur ve büyük bir merkezi vakuol yerine daha küçük vakuollere sahiptirler.

Şekil 3. Hayvan hücresi

Tek hücreli hayvanlar (Protozoa)

Protozoa, tek bir hücreden oluşan ökaryotik organizmalardır. Hareket edebilir ve vakuollerde yiyecekleri sindirirler. Bazı protozoalar, hareket etmelerini sağlayan birçok silyaya sahiptir. Bazılarında, hücre zarına destek sağlayan, pellicle adı verilen ince bir tabaka vardır.

Şekil 4. Protozoa hücresi

Kaynakça:

• Brown, TA 2010, Gene Cloning and DNA Analysis, An Introduction. 6th edition. 6th edn, John Wiley & Sons Ltd, Chichester.
• Ökaryotik hücre
• Bitki hücresi
• Hayvan hücresi
• Mantar hücresi
• Protozoa