epack @epack

14 MADDEDE GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ŞİRKET-İ HAYRİYE

14 MADDEDE GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ŞİRKET-İ HAYRİYE

İstanbul Boğazı’nda ilk yolcu taşımacılığı yapan Şirket-i Hayriye, 1854'ten 1945'e kadar yolcu ve yük taşımacılığı yapmış, Türkiye’de kurulan ilk anonim şirketidir. Mustafa Reşit Paşa’nın desteği ve padişah Abdülmecid’in onayı ile kurulan Şirket-i Hayriye’nin geçmişten günümüze olan değişimine gelin hep birlikte bir göz atalım.
  1. 19 yy.da İstanbul’da artan nüfus, İstanbulluların sayfiye ve yazlık tatil anlayışı, iki yakadan oluşan ve Marmara’yı birbirine bağlayan su yolunda , deniz ulaşımı ihtiyacını doğurdu. 1800'lü yılların ortasında İstanbul’da yaşayan gayrimüslim yurttaşlar deniz taşımacılığı işine girişse de, Osmanlı İmparatorluğu tarafından bu durum hoş karşılanmadı.
  2. İstanbul’un Boğaziçi bölgesindeki çoğu yerleşim yeri şimdikinin aksine köy gibi olması ve ulaşımın çok kısıtlı olması deniz ulaşımının yine gündeme gelmesine neden olur.
  3. Bölgedeki semtlerde ulaşımdan uzak, köy gibi olduğu için isimlerini buradan alır. Arnavutköy, Çengelköy, Yeniköy..
  4.  Boğaziçi’nde vapur çalıştırmak ve köy yerlerinin (köy yeri olarak geçen yerler günümüzün Yeniköy, Arnavutköy vb.) ulaşım problemini çözmek için deniz seferlerinin yapılmasına karar verildi. O dönemde Boğaziçi’nde tersane kayıkları vapur seferi yapsa da halk daha çok kayık kullanmayı tercih etti.
  5. 8000 keseyle 25 yıllığına vapur işletmeciliğinin bu yeni kurulacak şirkete verilmesine karar verildi. Bunun üzerine Londra’dan 8 vapur sipariş edildi.
  6. İlk vapurların isimleri; Rumeli, Tarabya, Göksü ve Beylerbeyi’dir.
  7. İlk sefer 1854 yılında Üsküdar’a yapılır.
  8. Kuruluşundan 1928 yılına kadar sürekli olarak işletmecisi değişen Şirket-i Hayriye vapurlarında yolcu sayısı gitgide artarak devam etti.
  9. Artan yolcu sayısını karşılamak için yeni vapurlar sipariş edilir.
  10. 1. Dünya Savaşının başlamasıyla halk güvenli bölgelere göç etmeye başlar ve yolcu sayısı gitgide düşer.
  11. Savaş döneminde yolcu vapurlarının içleri sökülür ve nakliye gemisi olarak kullanılmaya başlanır.
  12. 1 Temmuz 1944'de Şirket’i Hayriye devletleştirilir ve Şehir Hatları Müdürlüğüne devredilir.
  13. 1945 yılında Şirket-i Hayriye ortadan kaldırılır.
  14.  Son olarak Şehir Hatları İşletmesi, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun kararıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredilen şirket günümüz vapurlarının son hâlini alır.

3

Henüz hiç yorum yapılmamış.

Yorum yazmak için giriş yapmanız gerekli