Yükleme Etkisi (2)

Bu yazı ampermetrenin yükleme etkisinin ayrıntılı anlatımını içerir.

Ampermetrenin Yükleme Etkisi

Ampermetrenin yükleme etkisi nedir sorusunu yanıtlamadan önce ampermetre nedir ve özellikleri nelerdir kısaca açıklayalım.

Ampermetre bir devrede geçen akımı ölçmemizi sağlayan ölçü aletidir. Ampermetrenin iç direnci çok küçüktür. Bu nedenle devreye seri olarak bağlanması gerekir. Ampermetre devreye paralel bağlanırsa üzerinden sonsuz akım geçer. Bu durum hem ölçüm yapmayı engeller hem de ampermetrenin bozulmasına neden olur.

Ampermetrenin yükleme etkisi ise şu şekilde açıklanabilir. Bir devreye ampermetre bağlanmadan önce ölçülen akım değeri ile ampermetre bağlandıktan sonra ölçülen akım değeri arasında oluşan fark ampermetrenin yükleme etkisi olarak tanımlanır.

Ampermetrenin yükleme etkisini daha iyi anlayabilmek için basit bir örnekle açıklayalım.

Örnek:

• İlk adımda bir devre kuralım ve ardından devrenin toplam akımını hesaplayalım. Devre aşağıda gösterilmiştir. 

Devrenin toplam akımını hesaplamak için OHM kanununu kullanılır.

              OHM Kanunu:

              V = I.R

V devreye gerilim sağlana V₁ kaynağıdır. R ise devreye direnç sağlayan R₂ direncidir. I ise devrenin toplam akımıdır.

              V₁ = I. R₁

                   100 mV = I. 100 Ω

              I = 1 mA

• İkinci adımda devreye bir ampermetre bağlayalım. Bağladığımız ampermetrenin iç direncini 100 Ω olarak kabul edelim. Devre şekilde gösterilmiştir.

Benzer şekilde devredeki toplam akımı bulmak için OHM kanunundan yararlanılır.

              OHM Kanunu:

              V1 = I . (R1 + 100 Ω)

              100 mV = I . (100 Ω + 100 Ω

              100 mV = I . (200 Ω)

              I = 0.5 mA

Hesaplamalarda da gösterildiği gibi ampermetre bağlanmadan önce devrenin toplam akımı 1 mA’di. Ancak ampermetre bağlandıktan sonra 0.5 mA olarak değiştir. İki hesaplama arasında oluşan bu farka ampermetrenin yükleme etkisi denir.